Wat is spasticiteit?
Spasticiteit in het kort
Spasticiteit is een onwillekeurige toename van spierspanning veroorzaakt door schade aan het zenuwstelsel. Ons zenuwstelsel bestaat uit de hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen die door de rest van ons lichaam lopen. De hersenen en het ruggenmerg vormen samen het centrale zenuwstelsel. De zenuwen die door de rest van ons lichaam lopen, worden het perifere zenuwstelsel genoemd. Bij spasticiteit ligt het getroffen gebied in het centrale zenuwstelsel, dus in de hersenen of in het ruggenmerg. Net dat deel van het centrale zenuwstelsel dat betrokken is bij het bewegen van je spieren is beschadigd. Het gevolg is dat één of meerdere spieren zich onwillekeurig samentrekken of verkrampen.
Spieren hebben bij iedereen een normale mate van spanning. Dat is nodig voor het dagelijks functioneren, zoals zitten, lopen, schrijven of eten. Bij spasticiteit kunnen de spieren wisselend of zelfs permanent zomaar samentrekken. De spieren zijn als het ware overprikkeld. Dit gebeurd voornamelijk in de spieren van de armen en de benen. De spierspanning neemt toe waardoor de arm of het been zijn soepelheid en beweeglijkeheid verliest. Hierdoor kunnen spieren strak en stijf aanvoelen, terwijl ze eigenlijk erg zwak zijn.
12
miljoen
mensen worden wereldwijd getroffen door spasticiteit.1
45%
van de mensen getroffen door een beroerte kan binnen 3 maanden spasticiteit ontwikkelen.2
86%
van de patiënten met multiple sclerose heeft een vorm van spasticiteit.3
65%- 74%
van de mensen heeft na een ruggenmergletsel een vorm van spasticiteit.7
Hoeveel mensen worden getroffen door spasticiteit?
Wereldwijd zijn meer dan 12 miljoen mensen getroffen door spasticiteit. Dat is vergelijkbaar met 3 op 2000 personen.1
In een onderzoek uit 2019 werd vastgesteld dat van de mensen die een beroerte, een herseninfarct of een hersenbloeding overleven, 45% binnen drie maanden spasticiteit kan ontwikkelen en 35% na een jaar.2
Ongeveer 86% van de mensen met multiple sclerose heeft een vorm van spasticiteit, wat hun levenskwaliteit negatief beïnvloedt.3
Bovendien heeft 19% van de patiënten die de diagnose multiple sclerose krijgen en 10% van degenen met een langdurige geschiedenis van de aandoening een behandeling nodig voor spasticiteit.4
70% VAN DE MENSEN MET CEREBRALE PARESE HEEFT SPASTICITEIT
Spasticiteit wordt aangetroffen bij 70% van de mensen (van 2 tot 20 jaar oud) met cerebrale parese, waarvan velen niet in staat zijn om te lopen.
Traumatisch hersenletsel kan het gevolg zijn van een groot aantal oorzaken. 85% van de mensen die hersenletsel oplopen, ontwikkelt spasticiteit.6
Na een ruggenmergletsel blijkt dat 65% tot 74% van de patiënten last heeft van spasticiteit. 35% tot 45% van de patiënten ervaart spasticiteit als problematisch of hinderlijk in het dagelijks leven.7
Spasticiteit komt vaker voor wanneer het ruggenmergletsel zich voordoet ter hoogte van de nek (bij 87%) of de borstkas (bij 85%) dan wanneer het zich voordoet ter hoogte van de lage rug (bij 57%).8
Referenties
1Johns Hopkins Medicine. Spasticity. Accessed: March 2024. Available at: https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/spasticity
2Schinwelski MJ, Sitek EJ, Wąż P, Sławek JW. Prevalence and predictors of post-stroke spasticity and its impact on daily living and quality of life. Neurol Neurochir Pol. 2019;53(6):449-57.
3Milinis K, Tennant A, Young CA; TONiC study group. Spasticity in multiple sclerosis: Associations with impairments and overall quality of life. Mult Scler Relat Disord. 2016 Jan;5:34-9.
4Smith KA, Piehl F, Olsson T, Alfredsson L, Hillert J, Kockum I, Stridh P, Montgomery S. Spasticity treatment patterns among people with multiple sclerosis: a Swedish cohort study. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2022 Dec 20:jnnp-2022-329886.
5Pulgar S, Bains S, Gooch J, Chambers H, Noritz GH, Wright E, Sawhney TG, Pyenson B, Ferro C. Prevalence, Patterns, and Cost of Care for Children with Cerebral Palsy Enrolled in Medicaid Managed Care. J Manag Care Spec Pharm. 2019 Jul;25(7):817-22.
6Enslin JMN, Rohlwink UK, Figaji A. Management of Spasticity After Traumatic Brain Injury in Children. Front Neurol. 2020 Feb 21;11:126.
7Holtz KA, Lipson R, Noonan VK, Kwon BK, Mills PB. Prevalence and Effect of Problematic Spasticity After Traumatic Spinal Cord Injury. Arch Phys Med Rehabil. 2017 Jun;98(6):1132-8.
8Skoog B, Jakobsson KE. Prevalence of Spasticity and Below-Level Neuropathic Pain Related to Spinal Cord Injury Level and Damage to the Lower Spinal Segments. J Rehabil Med Clin Commun. 2020 Mar 8;3:1000039.