Hoe wordt spasticiteit veroorzaakt?

Een beroerte treedt op wanneer de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen ernstig verminderd of onderbroken wordt. Als de bloedtoevoer langer dan een paar seconden is afgesloten, krijgen de hersenen niet genoeg bloed en zuurstof om te functioneren. Als gevolg hiervan sterven zenuwcellen af, wat permanente schade veroorzaakt.

Er zijn twee belangrijke soorten beroertes:

• Het herseninfarct, oftewel de ischemische beroerte (ischemie is een ander woord voor zuurstoftekort): deze beroerte treedt op als een hersenslagader wordt geblokkeerd door een bloedstolsel dat zich in de hersenen of ergens anders in het lichaam heeft ontwikkeld. Hierdoor komt er te weinig zuurstof in de hersenen.
• De hersenbloeding, oftewel de hemorragische beroerte: deze beroerte wordt veroorzaakt door zwakke bloedvaten die openknappen. Het ontsnappende bloed hoopt zich op en drukt tegen de omliggende zenuwcellen.

Afhankelijk van het hersengebied dat is getroffen, kan een beroerte leiden tot een uitgebreide reeks problemen zoals:

• Het niet meer kunnen bewegen van de armen of benen aan één kant van het lichaam (hemiplegie).
• Het niet meer kunnen begrijpen of formuleren van spraak (afasie).
• Zichtstoornissen.

Symptomen kunnen kort duren of juist altijd aanwezig zijn:

• Kortstondige symptomen zien we bij een voorbijgaand herseninfarct dat een paar seconden tot een paar uur duurt. Het is een alarmsignaal waarna direct een arts moet worden geraadpleegd.
• Permanente symptomen blijven, maar verbeteren meestal na verloop van tijd, vooral als er een passend revalidatieprogramma wordt aangeboden.

Multiple sclerose (MS) is een auto-immuunziekte, wat betekent dat er iets mis is met het afweersysteem. Het lichaam lijkt zich tegen zichzelf te keren. Bij MS valt het immuunsysteem de zogenaamde myeline aan. Dit is een vette beschermende laag die om de neuronen van het centrale zenuwstelsel zit. Myeline is vergelijkbaar met de isolatie om een elektrische kabel. MS veroorzaakt ontsteking en zwelling van deze beschermende laag. De myeline breekt hierdoor af en de elektrische communicatie in het lichaam raakt verstoord. Hierdoor treden de kenmerken van MS op: verlammings- en uitvalsverschijnselen.

Hoe MS eruit ziet, verschilt van patiënt tot patiënt. Zelfs bij dezelfde patiënt kan de ziekte een wisselend beeld geven. Mensen met deze ziekte hebben terugvallen die gevolgd worden door herstel. Na een aantal terugvallen kunnen de symptomen blijvend zijn. MS kan elk deel van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) aantasten.

Als MS de gebieden die onze bewegingen aansturen aantast, raakt deze aansturing verstoord. Dit kan leiden tot spasticiteit. Naast spasticiteit, zijn andere veelvoorkomende symptomen van MS:

• Evenwichtsstoornissen
• Problemen met coördinatie
• Slecht functioneren van de blaas
• Visuele beperkingen

Traumatisch hersenletsel kan aanzienlijke lichamelijke beperkingen veroorzaken, vooral onder jongvolwassenen. Het treedt op wanneer een plotseling trauma de hersenen beschadigt en de normale hersenwerking verstoort. Een val, een verkeersongeluk en geweld zijn de voornaamste oorzaken van traumatisch hersenletsel.

Traumatisch hersenletsel kan vergaande gevolgen hebben. Bovenste motorneuron syndroom is een veelvoorkomende complicatie bij gematigde en ernstige gevallen. Bij dit soort gevallen is de kans op epileptische aanvallen en verstandelijke achteruitgang hoog.

Hoewel het ruggenmerg goed beschermd wordt door de wervelkolom, kan het op veel manieren beschadigd raken. Ruggenmergletsel wordt het vaakst veroorzaakt door verkeersongelukken, sportletsels, geweld of door vallen (voornamelijk bij ouderen).

De symptomen van ruggenmergletsel hangen af van de plaats in het ruggenmerg die beschadigd is en of de zenuwen geheel of gedeeltelijk zijn verbroken. Bij onvolledig letsel hebben patiënten nog een beetje controle en gevoel in hun lichaam over. Bij een compleet verbroken zenuw werkt (een deel van het) lichaam niet meer.

Ruggenmergletsel kan verlies veroorzaken van:

• Spierfunctie
• Gevoel in het lichaam onder de plaats van het letsel
• Controle over blaas en darmen
• Normaal seksueel functioneren

Ruggenmergletsel hoog in de nek kan problemen veroorzaken met ademhalen, waardoor gebruik van een beademingsapparaat nodig kan zijn.

Cerebrale parese wordt veroorzaakt door schade aan de nog groeiende hersenen van een kind en kan optreden tijdens de zwangerschap of de geboorte. Maar ook na de geboorte tot een leeftijd van drie jaar.

De schade aan de hersenen kan verschillende oorzaken hebben:

• Een ongeluk tijdens de zwangerschap
• Drugsgebruik door de zwangere moeder
• Infecties
• Aangeboren misvorming
• Abnormale hersenontwikkeling
• Arteriële misvorming

Net als het bovenste motorneuron syndroom, veroorzaakt cerebrale parese lichamelijke beperkingen. Spasticiteit kan één van deze beperkingen zijn.

Balans, houding en coördinatie kunnen ook aangetast zijn. Andere veelvoorkomende problemen zijn verstandelijke beperkingen, epileptische aanvallen, visuele beperkingen en gehoorbeperkingen.

Elk geval van cerebrale parese is uniek. Twee patiënten kunnen elk erg verschillende problemen ondervinden.